Réamhrá ar Chánacha Maoine

Úsáidtear na cistí a bhailítear ó chánacha maoine chun seirbhísí poiblí éagsúla a mhaoiniú, amhail oideachas, bonneagar agus sábháilteacht an phobail. Do chónaitheoirí na Ríochta Aontaithe ar leo maoin thar lear, tá sé ríthábhachtach na himpleachtaí cánach a thuiscint, mar go bhfuil siad faoi dhliteanas cánacha a íoc ar a n-ioncam agus gnóthachain dhomhanda, lena n-áirítear iad siúd a eascraíonn as réadmhaoin thar lear. Ina theannta sin, féadfaidh siad a bheith faoi réir cánacha áitiúla sa tír ina bhfuil an mhaoin suite. Chun castachtaí na gcánacha réadmhaoine ar mhaoin thar lear a threorú, teastaíonn tuiscint chríochnúil ar na dlíthe agus na rialacháin is infheidhme, sa RA agus sa dlínse eachtrach araon, chun comhlíonadh a chinntiú agus chun pionóis ionchasacha a sheachaint.

Míniú ar Mhaoin Thar Lear

Tagraíonn maoin thar lear d’aon leas in eastát réadach atá suite lasmuigh den Ríocht Aontaithe. Cuimsíonn sé seo úinéireacht dhíreach, i gcás ina bhfuil an mhaoin ag duine aonair ina ainm féin, agus úinéireacht indíreach, i gcás ina sealbhaítear an leas in eastát réadach trí iontaobhas, ainmnitheach nó a choibhéis eachtrach. Tá an sainmhíniú ar mhaoin thar lear ríthábhachtach do chónaitheoirí na Ríochta Aontaithe, mar go bhfuil siad faoi dhliteanas cánacha a íoc ar a n-ioncam agus gnóthachain dhomhanda, lena n-áirítear iad siúd a eascraíonn as réadmhaoin atá lonnaithe thar lear. Dá bhrí sin, tá tuiscint ar choincheap na maoine thar lear riachtanach do chónaitheoirí na RA chun comhlíonadh na rialachán cánach a chinntiú agus chun pionóis ionchasacha ó Ioncam agus Custaim HM (HMRC) (Cannon Chambers, nd) a sheachaint.

Cánachas ar Mhaoin Thar Lear do Chónaitheoirí sa RA

Tá maoin thar lear ar le cónaitheoirí na RA iad faoi réir cánachais sa RA, toisc go bhfuil cónaitheoirí faoi dhliteanas cánacha ar a n-ioncam agus a ngnóthachan ar fud an domhain. Áirítear leis seo ioncam cíosa agus gnóthachain chaipitiúla ó dhíol maoine thar lear. Ní mór ioncam cíosa ó réadmhaoin thar lear a dhearbhú ar na leathanaigh réadmhaoine eachtrach den tuairisceán cánach féinmheasúnaithe, agus is féidir speansais incheadaithe a asbhaint ar bhealach cosúil le réadmhaoin na RA. D’fhéadfadh cáin ghnóthachan caipitiúil (CGC) a bheith infheidhme freisin ar dhíol maoine thar lear, ag brath ar na cúinsí agus aon fhaoisimh atá ar fáil. Féadfar cáin oidhreachta (IHT) a ghearradh ar luach réadmhaoine thar lear má tá sainchónaí ar an úinéir sa RA. Tá sé riachtanach go mbeadh cónaitheoirí sa RA a bhfuil maoin thar lear acu ar an eolas faoina n-oibleagáidí cánach agus go lorgóidh siad comhairle ghairmiúil chun a chinntiú go gcomhlíontar dlíthe cánach na RA agus áitiúla araon (Cannon Chambers, nd).

Tuairisciú agus Íoc Cánach na RA ar Mhaoin Thar Lear

Ceanglaítear ar chónaitheoirí na RA a bhfuil maoin thar lear acu cánacha a thuairisciú agus a íoc ar a n-ioncam agus gnóthachain dhomhanda, lena n-áirítear ioncam cíosa agus gnóthachain chaipitiúla ó dhíol na maoine sin. Chun na hioncaim agus na gnóthachain seo a thuairisciú, ní mór do dhaoine aonair na leathanaigh ar mhaoin eachtrach (Foirm SA106) dá dtuairisceán cánach féinmheasúnaithe a chomhlánú. Ligeann an fhoirm seo do cháiníocóirí ioncam agus gnóthachain chaipitiúla ó mhaoin thar lear a dhearbhú, chomh maith le haon chostais agus faoisimh incheadaithe a éileamh.

Chomh maith le cánacha a thuairisciú agus a íoc le Coimisinéirí Ioncaim agus Custaim na Ríochta Aontaithe (HMRC), féadfaidh cónaitheoirí na RA a bheith faoi dhliteanas cánacha áitiúla sa tír ina bhfuil an mhaoin suite. Chun cánachas dúbailte a sheachaint, is féidir le cáiníocóirí faoiseamh a éileamh faoin gconradh cánach dúbailte is infheidhme idir an RA agus an tír eachtrach. Tá sé riachtanach go mbeadh daoine aonair ar an eolas faoi na dlíthe agus na rialacháin chánach sa dá dhlínse agus comhairle ghairmiúil a lorg más gá chun comhlíonadh agus tuairisciú cruinn a chinntiú ar a n-ioncam agus ar ghnóthachain ó mhaoin thar lear (Gov.uk, 2021).

Cáin Ghnóchan Caipitiúil ar Mhaoin Thar Lear

Déantar Cáin Ghnóthachan Caipitiúil (CGT) ar mhaoin thar lear do chónaitheoirí na RA a thobhach ar an mbrabús a dhéantar as maoin atá lonnaithe lasmuigh den RA a dhíol. Tá cónaitheoirí na RA faoi réir CGC ar a n-ioncam agus gnóthachain dhomhanda, lena n-áirítear iad siúd a eascraíonn as díol maoine thar lear. Is iad na rátaí CGC reatha le haghaidh réadmhaoine cónaithe ná 18% do cháiníocóirí bunráta agus 28% do cháiníocóirí ar ráta níos airde agus breise. Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara, áfach, go bhféadfadh an faoiseamh don phríomháit chónaithe phríobháidigh a bheith ar fáil do thithe cónaithe thar lear má chomhlíontar coinníollacha áirithe, mar gurb í an mhaoin príomháit chónaithe an cháiníocóra. Ina theannta sin, d’fhéadfadh cónaitheoirí sa RA a bheith incháilithe le haghaidh faoisimh chánach dúbailte má tá cáin íoctha acu cheana féin ar dhíol na maoine sa tír ina bhfuil an mhaoin suite, ag brath ar théarmaí an chonartha cánach dúbailte is infheidhme idir an RA agus an tír sin (Ioncam EM & Custam, 2021). Tá sé ríthábhachtach do chónaitheoirí na RA aon ioncam agus gnóthachain chaipitiúla ó mhaoin thar lear a dhearbhú ar a dtuairisceán cánach féinmheasúnaithe chun comhlíonadh dhlíthe cánach na RA a chinntiú.

Cáin Oidhreachta ar Mhaoin Thar Lear

Socraítear cáin oidhreachta (IHT) ar mhaoin thar lear do chónaitheoirí na RA ag stádas sainchónaithe an duine aonair. Má tá sainchónaí ar dhuine nó má mheastar go bhfuil sainchónaí air sa RA, beidh a sócmhainní domhanda, lena n-áirítear maoin thar lear, faoi réir cáin oidhreachta na RA. Is é an ráta reatha IHT ná 40% ar luach na sócmhainní os cionn na tairsí 325,000, agus tá ráta laghdaithe 36% infheidhme má fhágtar ar a laghad 10% den ghlaneastát ag carthanas. Mar sin féin, tá sé riachtanach dlíthe áitiúla na tíre ina bhfuil an mhaoin suite a mheas, toisc go bhféadfadh rialacha oidhreachta éigean a bheith i bhfeidhm, rud a chuireann srian le cumas an úinéara cinneadh a dhéanamh cé a gheobhaidh an mhaoin le hoidhreacht. Ina theannta sin, féadfaidh comhaontuithe cánachais dúbailte idir an RA agus an tír ina bhfuil an mhaoin suite faoiseamh a sholáthar ó cháin a ghearradh faoi dhó ar an tsócmhainn chéanna. Tá sé inmholta comhairle ghairmiúil a lorg chun dul i ngleic le castachtaí na cánach oidhreachta ar mhaoin thar lear do chónaitheoirí na RA (GOV.UK, 2021; HM Revenue & Customs, 2021).

Cánachas ar Ioncam Cíosa Thar Lear

Tá ioncam cíosa thar lear do chónaitheoirí na RA faoi réir cánachais ar bhealach cosúil le hioncam cíosa ó réadmhaoin atá lonnaithe laistigh den RA. D’fhéadfadh an chéad 1,000 d’ioncam cíosa a bheith díolmhaithe ó cháin mar gheall ar an liúntas maoine do cháin ioncaim na RA. Is féidir speansais incheadaithe, cosúil le hús agus costais mhaoinithe (faoi réir teorainneacha áirithe), a asbhaint ón ioncam ó mhaoin thar lear, agus an brabús atá fágtha dearbhaithe do HMRC i dtuairisceán féinmheasúnaithe an duine aonair. Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara nach féidir speansais réadmhaoine caipitiúla a fhritháireamh in aghaidh ioncaim chíosa chun críocha cánach ach d’fhéadfadh sé a bheith inasbhainte nuair a bhíonn aon ghnóthachan ar an maoin thar lear á ríomh má dhíoltar é níos déanaí. Tá rialacha cánach éagsúla i bhfeidhm má cháilíonn an mhaoin thar lear mar ligean saoire le troscán. Ina theannta sin, is féidir aon chaillteanais ar réadmhaoin thar lear a fhritháireamh i gcoinne réadmhaoine eile thar lear nó a thabhairt ar aghaidh lena bhfritháireamh in aghaidh na mblianta amach anseo chun críocha cánach na RA, ach ní féidir iad a fhritháireamh i gcoinne bhrabúis réadmhaoine na RA (HMRC, nd).

Maoin a Aistriú Idir Chéilí

Féadfaidh impleachtaí cánach éagsúla a bheith ag aistriú maoine idir céilí, ag brath ar an dlínse agus ar chúinsí sonracha an aistrithe. Sa RA, mar shampla, tá aistrithe maoine idir céilí díolmhaithe go ginearálta ó cháin ghnóthachan caipitiúil (CGT) má tá an dá pháirtí ag maireachtáil le chéile le linn na bliana cánach ina dtarlaíonn an t-aistriú. Ní fhéadfaidh feidhm a bheith ag an díolúine seo, áfach, má tá an mhaoin suite thar lear, toisc go bhféadfaidh an tír ina bhfuil an mhaoin suite cánacha aistrithe áitiúla agus cánacha eile a ghearradh. Ina theannta sin, d’fhéadfadh impleachtaí a bheith ag aistriú maoine idir céilí do phleanáil cáin oidhreachta (IHT), mar go bhféadfadh an mhaoin a bheith mar chuid d’eastát an chéile fála ar a mbás. Tá sé riachtanach do dhaoine aonair atá ag smaoineamh ar mhaoin a aistriú idir céilí comhairle ghairmiúil a lorg chun a chinntiú go dtuigeann siad go hiomlán na himpleachtaí cánach agus aon dliteanais ionchasacha a d’fhéadfadh teacht chun cinn as aistriú den sórt sin (Cáin Ioncaim & Custaim EM, nd; Gov.uk, 2021).

Cánacha Aistrithe Maoine i dTíortha Éagsúla

Athraíonn cánacha aistrithe maoine, ar a dtugtar dleacht stampa nó cánacha clárúcháin freisin, go suntasach thar thíortha éagsúla. Sna Stáit Aontaithe, mar shampla, raon cánacha aistrithe maoine ó 0.1% go 2.2% ag brath ar staid agus luach na maoine (Fondúireacht Cánach, 2021). San Astráil, raon na rátaí ó 1.4% go 5.75% ag brath ar an stát agus luach maoine (Oifig Cánachais na hAstráile, 2021). I dtíortha Eorpacha, is féidir leis na rátaí a bheith níos airde fós, leis an Spáinn ag gearradh cánach aistrithe 6% go 10% (Spáinnis Property Insight, 2021) agus an Fhrainc ag tobhach cáin de thart ar 5% go 6% (French Property, 2021).

Tá sé ríthábhachtach go mbeadh ceannaitheoirí maoine ar an eolas faoi na cánacha aistrithe maoine sa tír ina bhfuil maoin á ceannach acu, mar is féidir leis na cánacha sin tionchar suntasach a imirt ar chostas iomlán an idirbhirt. Ina theannta sin, féadfaidh roinnt tíortha díolúintí nó rátaí laghdaithe a thairiscint do chineálacha sonracha ceannaitheoirí, amhail ceannaitheoirí tí céaduaire nó daoine a cheannaíonn réadmhaoin atá tíosach ar fhuinneamh. Is féidir le dul i gcomhairle le saineolaí cánach áitiúil nó le gairmí eastát réadach cabhrú le ceannaitheoirí dul i ngleic le castachtaí na gcánacha aistrithe maoine ina dtír roghnaithe.

Caillteanais a Éileamh ar Réadmhaoin Cíosa Thar Lear

Is féidir le cónaitheoirí na RA caillteanais a éileamh ar a gcuid maoine cíosa thar lear chun críocha cánach trí na caillteanais seo a fhritháireamh in aghaidh ioncam eile ó mhaoin thar lear nó iad a thabhairt ar aghaidh lena gcur i gcoinne ioncam réadmhaoine thar lear amach anseo. Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara nach féidir caillteanais a thabhaítear ar réadmhaoin thar lear a fhritháireamh i gcoinne bhrabúis réadmhaoine na RA agus a mhalairt. Chun na caillteanais seo a éileamh, ní mór do chónaitheoirí na RA a n-ioncam cíosa thar lear agus speansais ghaolmhara a dhearbhú ar na leathanaigh ar mhaoin eachtrach den tuairisceán cánach féinmheasúnaithe (Foirm SA106). Is féidir speansais incheadaithe, amhail táillí bainistíochta maoine, costais chothabhála, agus ús ar iasachtaí, a asbhaint ón ioncam cíosa chun an brabús nó an caillteanas a ríomh. Má thabhaítear caillteanas, is féidir é a úsáid mar a luadh níos luaithe, ag cuidiú leis an dliteanas cánach iomlán ar ioncam ó mhaoin thar lear a laghdú. Mar sin féin, tá rialacha cánach éagsúla i bhfeidhm má cháilíonn an mhaoin thar lear mar chíos saoire le troscán, a d’fhéadfadh tionchar a bheith aige ar éileamh na gcaillteanas (Ioncam & Custaim na Banríona, nd).

Maoin Thar Lear a Dhearbhú ar Thuairisceáin Chánach

Céim riachtanach do chónaitheoirí na Ríochta Aontaithe is ea maoin thar lear a dhearbhú ar do thuairisceáin chánach, mar go bhfuil siad faoi dhliteanas cáin a íoc ar a n-ioncam agus a ngnóthachan ar fud an domhain. Chun an t-ioncam agus na gnóthachain chaipitiúla ó do mhaoin thar lear a thuairisciú, ní mór duit na leathanaigh ar mhaoin eachtrach den fhoirm tuairisceáin chánach féinmheasúnaithe (Foirm SA106) a chomhlánú. Éilíonn an fhoirm seo go soláthróidh tú sonraí faoin réadmhaoin, faoina láthair, agus faoin ioncam cíosa a ghintear. Féadfaidh tú speansais incheadaithe a éileamh freisin, mar ús agus costais airgeadais, ar féidir iad a asbhaint ón ioncam ó mhaoin thar lear. Tá sé ríthábhachtach taifid chruinne a choinneáil ar d’idirbhearta agus ar chostais mhaoine thar lear chun próiseas comhdaithe cánach mín a chinntiú. Má cháilíonn do mhaoin thar lear mar ligean ar cíos le troscán, beidh rialacha cánach éagsúla i bhfeidhm, agus ba cheart duit comhairle ghairmiúil a lorg chun comhlíonadh a chinntiú. Ar aon chuma, tá sé inmholta i gcónaí dul i gcomhairle le saineolaí cánach nó le cuntasóir a bhfuil taithí aige ar chánachas maoine thar lear chun cabhrú leat dul i ngleic leis na castachtaí a bhaineann le cáin a dhearbhú agus a íoc ar do mhaoin thar lear (Gov.uk, 2021).

Cúnamh Gairmiúil a Lorg le haghaidh Cánach ar Mhaoin Thar Lear

Tá sé ríthábhachtach cúnamh gairmiúil a lorg chun cánacha ar mhaoin thar lear a bhainistiú chun a chinntiú go gcomhlíontar rialacháin cánach na RA agus eachtrannacha araon. Is féidir teacht ar shainchúnamh trí bhealaí éagsúla, amhail gnólachtaí comhairleacha cánach, gnólachtaí cuntasaíochta, agus gnólachtaí dlí a dhéanann sainfheidhmiú ar chánachas maoine idirnáisiúnta. Tá eolas domhain ag na gairmithe seo ar na dlíthe agus na rialacháin chánach i dtíortha éagsúla agus is féidir leo comhairle shaincheaptha a sholáthar bunaithe ar do chúinsí sonracha. Ina theannta sin, is féidir leo cabhrú leat conarthaí cánach casta a threorú, faoiseamh atá ar fáil a éileamh, agus cánachas dúbailte a sheachaint. Tá sé riachtanach gairmí creidiúnach agus taithí a roghnú a bhfuil cuntas teiste cruthaithe aige maidir le cúrsaí cánach maoine thar lear a láimhseáil. Is féidir leat gairmithe den sórt sin a aimsiú trí mholtaí ó chairde nó ó chomhghleacaithe, trí thaighde ar líne, nó trí theagmháil a dhéanamh le cumainn ghairmiúla ar nós an Institiúid Chairte Cánachais (CIOT) nó Institiúid na gCuntasóirí Cairte i Sasana agus sa Bhreatain Bheag (ICAEW).